Elektronik müziğin en avant-gard açılımlarından olan elektronika / idm, ihtiva ettiği çokluklar ve multi katmanlar ile elektronik müziğin zirvesinde olan bir tür. İçinde barındırabildiği her türlü strüktür ve düşünce onu diğer birçok türün kalıplaşmış formatlarına aynı anda yaklaştırırken, kendi özünde farklı ve alışılmadık sesler bulunmasına ve icat edilmesine de olanak tanıyor.

Temel olarak tekno, ambient, elektro ve bu tür benzer akımlardan feyiz alarak ortaya çıkan idm (intelligent dance music), kendini ayrıştırarak elektronik müzik için çok önemli bir tür haline geldi. Artık Elektronika ve idm bile karşılaştırılıyor, aralarında farklar ve benzerlikler refere ediliyor, bazen ise birbirlerinden tamamıyla farklı olarak algılanabiliyorlar. 2003 itibariyle bir çok türün ve alt türün iç içe geçmiş olduğu göz önünde bulundurulduğunda bu tür çağrışımların ve önermelerin doğruluğu tartışılır olsa da, ortada bir gerçek var. Elektronika'nın ta kendisi!

Elektronika her geçen gün daha özerk ve ayrık bir tür halini alıyor. Aphex Twin, Autechre, Plaid gibi isimlerle başlayan serüven, her saniye yeni ve heyecan verici isimleri içine katıyor. Gün geçmiyor ki yeni bir plak şirketi kurulmasın, bünyesine yetenekli genç ustalar kazandırmasın. Böyle olunca da ister istemez çıta yükselmeye ve yaratıcılık katsayısı da artmaya başlıyor. Ayrıca elektronika ve caz'ın flörtü de giderek şiddetli bir hal almaya başladı. 2003 yılında oldukça yoğun şekilde caz prodüktörleri elektronik müzik icra etmeye başladılar. Elektronika prodüktörleri cazcılarla çeşitli işbirliklerine girip çok ilginç ve futuristik albümlere imza atıllar. Bundan sonra geriye dönüşün olmadığı açık bir gerçek.

Elektronik müziğin içinde cazı her yeni parçada daha fazla duyacağız. Böylelikle türler arası çizgi giderek inceleşirken, müzikal isteklerin ve doyumun doruğuna ulaşılacak günler çok yakındaymış izlenimi doğuyor.

Yaratıcılık ve yeteneklerin ön plana çıktığı en ekstrem tür olan elektronika, kozasını devamlı değiştiren ve her seferinde farklı renklere ve kanat boyuna sahip bir kelebeğe dönüşen larvalara benziyor. Bu larvalar bir kere değil belki sonsuz kere bu döngüyü tekrar ediyorlar, her defasında farklı özellikler kazanıyorlar. Tek ortak yanları, anatomik yapılarındaki benzerlikler oluyor.

Bahsettiğim bu müzikal larvaların(sonrasında kelebeklerin) en iyileri şu an itibariyle çoğunlukla Avrupa ve Amerika kıtasında bulunuyorlar. İngiltere ve Kuzey Avrupa bu konuda başı çekseler de, örneğin İtalya'da hızla ona yetişiyor. Kuzey Amerika ise arıza elektronikler açısından son birkaç yılda gerçekten muhteşem bir ivme içerisine girdi.

Dijital noise ve dijital kompozisyonlar da bu yongaya eklendiğinde, elektronika daha da ulu ve görkemli bir hal alıyor. Diğer türler kendi kısır döngülerinde ve basit kombinezonlarında döne dursunlar, elektronika yeni yaratıcılar ve boyutlar kazanmaya, kendini hiç duyulmamış şekillerde duyurmaya ve dinletmeye devam ediyor. Dünyadaki global görünümün hiç de iyi olmadığı 2003 yılında müzikal anlamda yaşanan bu güzellikler ve "play" tuşunda gizli 75 dakikalık unutuşlar insana her ne olursa olsun umut aşılamaya devam ediyor.


Christopher Çolak
Bu yazı daha önce İKSV'nin projesi olan İstanbuldostları.org'da yayınlanmıştır.